«Καταρτίσαι ὑμᾶς ἐν παντί ἔργῳ ἀγαθῷ εἰς τό ποιῆσαι τό θέλημα αὐτοῦ»
H εκκλησία μας αγαπητοί μου, επιστράτευσε τους πιο λαμπρούς επαίνους για να εγκωμιάσει τον σήμερα τιμώμενο ιεράρχη, τον Άγιο Νικόλαο. Τον ονόμασε άνθρωπο τού Θεού, άνδρα επιθυμιών του Πνεύματος, κανόνα της ορθόδοξης πίστης, ζωντανή απεικόνιση της πραότητας, διδάσκαλο της εγκράτειας, μυσταγωγό της χάριτος, μεγάλο αρχιποιμένα και πανάγιο. Πραγματικά, δεν υπήρξε αρετή που να μην την κατέκτησε, ποιμαντική ευθύνη στην οποία να μην ανταποκρίθηκε, ούτε βαθμός πνευματικής τελειότητας στον οποίο να μην ανέβηκε, με οδηγούς την ταπείνωση και την αγάπη.
Φάνηκε σε όλα υπάκουος προς το Θεό, γι’ αυτό και ο Θεός έγινε «υπάκουος» στις προσευχές του. Του χάρισε άφθονη τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος και τον ανέδειξε κοινό ευεργέτη όλων όσων τον επικαλούνται σε βοήθεια μέχρι σήμερα. Θεωρώντας και εμείς το παράδειγμα του Αγίου, θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε με οποιαδήποτε πτυχή της ζωής του, αφού σε όλα διέπρεψε. Θα σταθούμε, όμως, μόνο στο θέμα της υπακοής στο Θείο Θέλημα, στο οποίο αναφέρεται και το σημερινό Αποστολικό Ανάγνωσμα. Να πούμε κατ’ αρχήν πώς η αιτία που βρίσκεται σήμερα ο κόσμος στην κατάσταση της φθοράς, της αμαρτίας και του θανάτου είναι μια παρακοή, η παρακοή του πρώτου Αδάμ.
Από τότε που ο άνθρωπος έχασε τον παράδεισο και την αιώνια ευφροσύνη, βιώνει διαρκώς τη ματαιότητα των προσκαίρων ελπίζοντας κάποτε πάλι, με τη χάρη του Θεού, να επανέλθει στην προπτωτική κατάσταση της αθανασίας και της αιωνιότητας. Μελετώντας το έργο της θείας οικονομίας διαπιστώνουμε ότι πάντα το θέλημα του Θεού είναι η σωτηρία και η θέωση του ανθρώπου. Ο Θεός όμως, για να το πούμε απλά, ποτέ δεν επιβάλλει καταναγκαστικά και δεν υποχρεώνει τον άνθρωπο στη σωτηρία. Έχουμε εμείς τη δυνατότητα και την ελευθερία της πραγμάτωσής της.
Όμως παρά την παρακοή των πρωτοπλάστων και την αποστασία της ανθρωπότητας, η μεταπτωτική πορεία σημαδεύεται και από φωτεινές εξαιρέσεις πίστης και υπακοής των Αγίων και των Δικαίων. Μοναδική και ανεπανάληπτη περίπτωση στην ιστορία, είναι η Παναγία μας, η οποία ανακεφαλαιώνοντας κατά κάποιο τρόπο την αρετή όλων των Αγίων, αποδέχεται και συνεργεί αποφασιστικά στην πραγμάτωση της προαιώνιας βουλής του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου και γίνεται με την υπακοή της ¬η μητέρα εκείνου που έρχεται για να πραγματοποιήσει το θέλημα του Πατρός και να τελειώσει το έργο Του.
Με την ενσάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού και την υπακοή στο θέλημα του επουράνιου Πατρός, πραγματώνεται και πάλι η σωτηρία του ανθρώπου. Πράγματι, ο Κύριος στην επίγεια ζωή Του, ποτέ δεν επιδίωξε να κάνει το ανθρώπινο θέλημά Του, αλλά μόνο το θέλημα του Πατέρα Του και μένει απόλυτα υπάκουος σ’ αυτό με μια εκούσια αυταπάρνηση μέχρι θανάτου και μάλιστα σταυρικού. Αυτή η υπακοή Του ανατρέπει το αποτέλεσμα της παρακοής του πρώτου Αδάμ και χαρίζει τη δικαίωση και τη ζωή σε όλους τους ανθρώπους. Ο Απόστολος Παύλος το αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ἄρα oὖν ὡς δι’ ἑνός παραπτώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς κατάκριμα, οὕτω καί δι’ ἑνός δικαιώματος εἰς πάντας ανθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωής». Δηλαδή: Όπως το ένα παράπτωμα έγινε αιτία καταδίκης όλων των ανθρώπων, έτσι και το σωτήριο έργο του Χριστού έγινε αιτία σωτηρίας και ζωής για όλους τους ανθρώπους.
Η υπακοή μας στο Θείο Θέλημα δεν είναι σε καμιά περίπτωση υποταγή σε ένα σύστημα ηθικών και νομικών διατάξεων. Αποτελεί θεληματική επανένταξη στην κοινωνία με το ζωντανό Θεό, ανταπόκριση στην πατρική αγάπη Του, αποδοχή της αληθινής ελευθερίας από την αμαρτία, από τα πάθη και το θάνατο, μετοχή στην «ἐν Χριστῷ» ζωή και ανάσταση. Ο Όσιος Θαλάσσιος γράφει χαρακτηριστικά: «Η υπακοή στην εντολή τού Θεού είναι ανάσταση εκ νεκρών, γιατί την αρετή, εκ φύσεως, την ακολουθεί η ζωή». Και ο Απόστολος Παύλος συμβουλεύει, πώς για να εκπληρώσουμε το Θείο Θέλημα, δεν αρκεί να εφαρμόσουμε περιστασιακά κάποιες εντολές Του, αλλά «νά μεταμορφωνόμαστε εσωτερικά με την ανακαίνιση του νου μας, ώστε να είμαστε έτοιμοι πάντοτε να διακρίνουμε, ποιο είναι το θέλημα του Θεού, το αγαθό, το ευάρεστο και τέλειο».
Με δυο λόγια, ο άνθρωπος χρειάζεται πάντοτε αναγέννηση και μεταμόρφωση και αυτό το πετυχαίνει κανείς μόνο με την ταπείνωση, την προσευχή και τη συμμετοχή στη ζωή της εκκλησίας δια των μυστηρίων. Έτσι μόνο θα διακρίνει ο πιστός πάντοτε και στις περιστάσεις ποιο είναι το θέλημα του Θεού και το συμφέρον για τη σωτηρία του. Αγαπητοί μου, ο σήμερα εορταζόμενος και τιμώμενος Ιεράρχης, Άγιος Νικόλαος, επίσκοπος Μύρων της Λυκίας, ο θαυματουργός, εκτός όλων των άλλων αρετών, είχε και τη μεγάλη αυτή αρετή της υπακοής στο θέλημα του Θεού που χαρακτήριζε πάντοτε τη ζωή του. Διά των πρεσβειών του λοιπόν και εμείς σήμερα, εξυμνώντας την πανάγια τελειότητά του και παραδειγματιζόμενοι από την πανάρετη ζωή του, ας παρακαλέσουμε το Θεό να φωτίζει το νου και την καρδιά μας, ώστε να ακολουθούμε το θέλημά Του. Αυτό που θα μας οδηγήσει εκεί που προοριζόμαστε, στον παράδεισο της τρυφής και της απόλαυσης, αναφωνώντας «Πάτερ Ἱεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ σωθῆναι τᾶς ψυχάς ἡμῶν.
